INTERVIEWS

Onze vrijwilliger Nashaira heeft Luis en Karin Cabrera geïnterviewd. Dit kun je hier - in twee delen - lezen.

Colombiaanse Kruidenwonderen deel 1

Een tijdje terug mocht ik Luis en Karin Cabrera interviewen. Luis Fidel Cabrera is jaren geleden in Colombia afgestudeerd als bioloog en heeft in Nederland de opleiding milieubiologie aan het HBO en de Universiteit gedaan.

Tegenwoordig zet Luis zich in als Docent Spaans bij ‘Si Senor’. Deze taalschool is door hem opgericht. Maar zowel Luis als Karin houden hun verbinding met de natuur. Luis vertelt: ‘Wij blijven op diverse manieren betrokken bij de natuur. Als een leerling van de taalschool een kind krijgt, planten we een boom in Ipialis te Colombia. Het is een traditie die we graag in ere houden. Op deze manier geven we ook weer iets terug aan de natuur, wat ook erg belangrijk is.’

Luis heeft elke zaterdag een milieu-educatief programma op de lokale radio omroep in Ipiales. Hierin bespreekt Luis o.a. de klimaatveranderingen en onze milieu-verantwoordelijkheden. ‘Ik gebruik Almere in Colombia vaak als voorbeeld als het gaat om een goede balans tussen wonen en natuur’. Drie jaar geleden is Luis onderscheiden met een speld, door Growing Green Cities, vanwege de verbinding die hij legt tussen Almere en Zuid-Amerika. 

En laten we ons verhaal daar beginnen..in Zuid-Amerika en nog specifieker..Colombia. Want het Almeerse (on)kruid die voor de verbinding zorgde tussen ons en Luis en Karin, groeit zowel in Nederland als Colombia. In Colombia weliswaar niet zo veelvuldig als hier en zeker niet zonder gezien te worden…echt gezien te worden. Menig van ons lopen er namelijk vaak voorbij. In onze achtertuinen wordt dit kruid tijdens het onkruid wieden gegarandeerd uit de grond getrokken. Kinderen waarderen dit kruid vaak meer. Vooral in het najaar, wanneer er wensen mee gedaan worden. 

Ontzettend nieuwsgierig naar Luis’ verhaal over dit kruid, besluit ik meteen met de deur in huis te vallen. 

Luis, kan je mij meer vertellen over dit super kruid?
‘Ja natuurlijk’ zegt Luis vriendelijk. ‘De Latijnse naam van de paardenbloem is Taraxacum officinale. In Colombia wordt de paardenbloem ook wel ‘sana lo todo’ genoemd, wat allesgenezer betekent. Je kan de bloemen, bladeren en de wortel gebruiken. Een andere Spaanse naam is ‘amargón’, wat bitter betekent. Maar wij zeggen vaak, hoe bitterder een kruid, des te geneeskrachtiger deze is. Luis begint te lachen. Kinderen knijpen hun neus ook altijd dicht als ze de paardenbloemwortel toegediend krijgen.’ 

Wat bijzonder! Groeide de paardenbloem van origine in Latijns Amerika?
‘De paardenbloem komt oorspronkelijk niet uit Latijns Amerika. De flora en fauna in Latijns Amerika is anders dan hier in Nederland. De paardenbloem is in Latijns Amerika terechtgekomen door de Europeanen. De paardenbloem is waarschijnlijk meegereisd met het gras dat voor de koeien werd geïmporteerd. Zo’n 300 jaar geleden toen de veehouderij begon. Maar de kracht van de paardenbloem werd al snel ontdekt.’

Hoe kwam jij erachter dat de paardenbloem geneeskrachtig is? 
‘Dit heb ik van mijn moeder geleerd. Toen ik in Colombia woonde heb ik mij ook regelmatig tot de  paardenbloem gewend voor de geneeskracht ervan. In Latijns Amerika kom je de paardenbloem zelden tegen. Het hangt er ook vanaf waar je zoekt. In de Andes kan je de paardenbloem bijvoorbeeld beter vinden.’

Wat zijn je jeugdherinneringen aan de paardenbloem?
‘Wanneer we als kind de paardenbloem tegenkwamen dan werd deze meteen geplukt om naar mijn moeder te brengen. Alles van de plant werd meteen gebruikt of bewaard. De wortel is heel bitter, dus dit kreeg ik echt als medicijn of als ik extra energie nodig had. De paardenbloemwortels worden in Colombia ook ingezet bij verzwakte kinderen (die vaak ziek worden). Het is niet wetenschappelijk bewezen dat dit zou werken, althans niet dat ik weet. Maar het is een bekend gebruik in Colombia. De wortels van de paardenbloem zijn niet zo hard, dus gemakkelijk te stampen met een vijzel bijvoorbeeld. Deze kunnen vers of droog gestampt worden, maar vers is naar mijn mening beter.’ Luis verteld er lachend bij: ‘Ook ik heb hier als kind aan moeten geloven, inmiddels ben ik de smaak gewend, maar het blijft bitter.’
‘Van het blad trekken we thee of we verwerken deze rauw door de salade. Het blad wordt voornamelijk gebruikt om te ontgiften omdat deze bloedzuiverend werkt. 
De bloem geeft een bepaalde aroma af. Dus deze werd vaak toegevoegd aan een lokale drank genaamd Aguardiente. Na de toevoeging liet je de drank dan even intrekken voordat deze opgedronken werd.’ 

Inderdaad een superkruid zeg…
Karin geeft een mooi voorbeeld van de geneeskrachtige werking van dit kruid. ‘Een vriend van ons had enorm last van acné. Samen met andere vrienden hebben we bladeren verzameld voor hem en hij heeft hier een tijdje thee van gedronken. Na circa 1 maand was de acné voor een groot deel verdwenen.’ Luis vult aan: ‘Met planten moet je ook geduld hebben, het werkt als je er de tijd voor neemt.’ 

Herinner jij je nog meer natuurverhalen van vroeger?
‘Ik kan vertellen over een verhaal wat mijn moeder mij vroeger vertelde uit eigen ervaring. Mijn moeder had een straatpoes gevonden en nam deze mee naar huis. Maar eenmaal thuis kwam ze erachter dat de poes vol zat met vlooien. Omdat de poes erg in trek was bij de rest van het gezin, had de poes al op ieders bed geslapen en met alle gezinsleden geknuffeld. Alle bedden van mijn broers en zussen waren voorzien van vlooien! Mijn moeder was goed op de hoogte van de werking van enkele planten dus zij ging opzoek naar Pispura. Deze plant heeft mijn moeder onder de bedden van mijn broers en zussen gelegd en binnen twee dagen waren de vlooien verdwenen! De plant bevat o.a. nicotine en kan dus als een soort insecticide gebruikt worden.’

Gebruik jij deze oude wijsheden ook nog?
‘Jazeker’ Karin en Luis moeten beiden lachen. ‘Als wij bijvoorbeeld mieren hebben dan gebruik ik steranijs’ verteld Luis. ‘Deze plaats ik bij het nest, vaak onder een tuintegel. Al gauw merk je dan dat de mieren weg zijn. Knoflook of kruidnagel werken ook erg goed.’ Karin vertelt dat mieren niet tegen de geur kunnen en de weg naar ‘huis’ vaak niet meer kunnen vinden dus elders een nieuw huis bouwen. 

Ik ben helemaal ‘hooked’ aan jullie verhalen..en één en al luisterend oor…
‘Haha we hebben nog wel meer huis-tuin- en keukenweetjes’ verteld Luis. ‘Mijn moeder gebruikte bijvoorbeeld koffieprut als iemand een wond had. Koffieprut op de wond, pleister erover en na 2 dagen was de wond genezen. Zo kun je met fruit ook erg veel bewerkstelligen. Bijvoorbeeld met de pitten van de maracuja (passievrucht), die vaak weggegooid worden. Tegenwoordig weet men dat de pitten een stofje bevatten die goed is voor het hart, hoewel dit nog steeds wordt onderzocht. En papaja pitten worden bijvoorbeeld toegevoegd in de pan om het vlees malser te maken. Het is ook een duurzame manier van koken. Je gebruikt minder energie, omdat het vlees dus sneller gaart.’ Karin vult aan: ‘Papaya pitten maken de huid ook zachter. Deze verse pitten smeer je uit over je huid, niet te lang want het is redelijk bijtend. Maar na het afspoelen van de huid, voelt deze direct zachter. ‘

Luis gaat verder ‘Knoflook en citroen staan bovenaan de lijst van geneeskrachtige kruiden en zijn over het algemeen best bekend. Zo wordt de citroen vanwege de zuurtegraad gebruikt bij bewaring van voedsel. 
En ook de eucalyptusboom, die oorspronkelijk uit Australië komt, kent veel geneeskracht. Boerderijen zijn vaak donker en vochtig en hierdoor is de kans op schimmels groter. Een bekend gebruik onder boeren is de samenstelling van eucalyptus en citroen wat luchtzuiverend werkt en dus schimmels tegengaat. ‘

Wat een bulk aan kruidenkennis hebben jullie! Springt er voor jullie één kruid uit?
Karin en Luis kijken elkaar lachend aan. ‘Dat is toch echt de paardenbloem, die we thuis ook veel gebruiken. Samen met kamille. Hier drinken we bijvoorbeeld vaak thee van.’

Thee! Heerlijk, vooral tijdens de koude dagen. Waar trekken jullie in het najaar thee van?
‘Van onder andere kruidnagel en kaneel bijvoorbeeld. Citroen, brandnetel, sinaasappelschillen en munt. Verse kurkuma samen met gember is ook een lekkere verwarmende combinatie.’ 

De natuur is zo bijzonder, ik besef dit ook steeds meer. ‘Onkruid’ wieden gaat al niet meer vanzelfsprekend, wieden jullie wel?
‘Nee wij laten heel veel eigenlijk groeien en krijgen nog steeds veel complimenten van bijvoorbeeld leerlingen: ‘Wat mooi en al die gekleurde bloemen.’ We moeten dan altijd lachen, want er staat dus eigenlijk heel veel ‘onkruid’.’

Wat zou moeder natuur voor boodschap hebben aan ons?
Karin: ‘Pluk wat je nodig hebt en niet meer dan dat, niet voor mooie sier, niet om rijk te worden. Luis vult aan: ‘En geef ook terug..’

Ik hoop dat je net als mij naast geïnformeerd ook geïnspireerd bent.. Waar ben jij dankbaar voor in de natuur? En is er iets wat je vandaag al (terug) zou kunnen geven aan de natuur? Een tip van ons: denk vooral niet te groot..

Kruidige groet,
Nashaira van de KruidenReus

Colombiaanse Kruidenwonderen deel 2

“As old as time”

Kruidenwijsheden zijn zoals de titel van deze blog luidt: as old as time. Er is zoveel te (her)ontdekken in de wereld van kruidengeneeskunde. Laten we daarom, samen in deze wereld duiken als ik verder praat met Luis Fidel Cabrera en zijn vrouw Karin Cabrera. 

In onze eerste blog namen Luis en Karin ons mee naar Colombia en deelden zij hun kennis over de Paardenbloem als geneeskrachtige kruid. Dit keer reizen we weer af naar de Andes en Amazone van Colombia, maar herinneren we ons ook oud Hollandse kruidengebruiken. 

Verbinding reguliere- en traditionele geneeskunde
De overheid in Colombia startte begin jaren negentig een project met als doel de reguliere geneeskunde en de traditionele geneeskunde bij elkaar te brengen. Er werden diverse kruidentuinen aangelegd met een ‘Malloca’, een huisje gemaakt van riet. In de Malloca was een HBO-verpleegkunde in opleiding aanwezig en een medicijnman- of vrouw. De mensen uit de omgeving konden met hun medische klachten terecht in de Malloca. Daar werd een inschatting gemaakt of de medische klacht te behandelen was via traditionele geneeswijze. Zo niet, dan werd er doorverwezen naar een ziekenhuis. Luis vertelt: ‘Een mooi en goed geslaagd project. Indianen, boeren, ex-guerilla leden woonden samen in dat gebied. Dit project was een mooie gelegenheid om samen te brengen, kennis te herstellen en om werkgelegenheid te creëren.’
 
Wat is je qua nieuwe kennis of ontdekking bijgebleven n.a.v. het project Luis?
 ‘Ik heb veel culturele ontdekkingen gedaan. Maar wat me altijd is bijgebleven is de genezing van botbreuken door puur en alleen plantdelen te gebruiken. Toen werd me echt weer duidelijk dat genezing door middel van planten geen fabel is.’ 

‘Wat ik tevens geleerd heb is hoe belangrijk het juiste gebruik én de verwerking van plantdelen is. Als je de planten niet goed gebruikt, kan dit nadelige gevolgen hebben. Te veel van een bepaalde stof kan altijd gevaarlijk zijn en iedere plant bezit weer andere stoffen. Kennis en kunde is belangrijk.’

Karin vertelt:
‘Ik had vroeger vaak last van kloven in m’n vingers en dat deed natuurlijk zeer. Ik had geen idee waar het vandaan kwam en had al vele medicijnen gebruikt, zonder resultaat. 
Aan het einde van het project, waar Luis zojuist over vertelde, zijn de medicijnmannen- en vrouwen bij ons thuis gekomen voor een laatste overleg. Ik liet toen mijn vingers aan één van de medicijnvrouwen zien. Zij zei niets, liep vervolgens naar buiten en kwam terug met een paar blaadjes die zij vervolgens in de keuken fijnstampte. Daar deed zij nog wat boter doorheen en zij scheurde vervolgens een reep van haar shirt af. Het prakje werd op mijn vingers gesmeerd, lapje eroverheen en mijn hand moest 24 uur rusten. Dit heb ik ook gedaan en mijn kloven waren weg en het is nooit meer terug gekomen.’ Karin lacht: ‘Geen idee wat zij erop heeft gedaan maar het heeft geholpen, ongelofelijk.’

Wat mooi! Ik krijg hier helemaal kippenvel van. Is jouw liefde voor de natuur door Luis aangewakkerd Karin? 
‘Ik houd erg van de natuur, maar ik ben er niet in opgeleid. Ik herinner me nog dat mijn moeder vroeger wel eens zei tegen mij als kleuter; vandaag ga je niet naar school hoor, we gaan lekker naar het bos. Dan liet ze me bloemen en bomen zien. Dus vanaf heel jongs af aan was de liefde voor de natuur aanwezig.’

‘Mijn oma was ook altijd bezig met de natuur. Ze is geboren in 1908, lang geleden. Zij heeft op de lagere school gezeten en is daarna aan het werk gegaan als dienstmeisje bij een rijke familie. Maar is toen verder haar eigen weg gaan zoeken. Ze kwam toen terecht bij een apotheek van Dr. Swaab, waar ze is aangenomen. Dr. Swaab is een bekende homeopaat. Daar heeft mijn oma o.a. geleerd kruiden af te wegen en te mengen. Toen ze mijn opa leerde kennen stelde ze het trouwen uit, omdat ze maar niet wilde stoppen met werken. Toen was het nog niet gewoon dat vrouwen na het huwelijk door bleven werken.’
 
Herinneren jij je oud Hollandse kruidengebruiken van je moeder of van je oma, Karin?
Karin vertelt: ‘Wat Luis’ zijn moeder en mijn moeder allebei deden is citroenschil heet maken in een vlam op het fornuis en vervolgens over je keel en je borst wrijven. Dit verminderde de prikkeling om te hoesten.’

Karin herinnert zich een ander gebruik: ‘Maishaar om je nieren mee te reinigen. Dit doe je, door thee te zetten van de maisharen, dit is ook lekker zoet! Ik heb ook begrepen dat je hier iedere dag thee van kan zetten, omdat het niet schadelijk zou zijn. Maar zeker weten doe ik het niet hoor.’
 
Aha, mais! Daar ga ik de volgende keer op letten. Ik wildpluk steeds vaker, maar vind het nog lastig in te schatten wat ik precies van een plant kan gebruiken. Is een bepaalde wijsheid of tip die jullie mij kunnen geven?
‘Bepaalde plantenkennis is zeker nodig. Niet alle planten kunnen door ons gebruikt worden en dan is de manier waarop natuurlijk ook nog een vak apart’, zegt Luis. Karin sluit af met een mooie wijsheid: ‘De kracht van kruiden zit in het afwisselen. Iedere dag weer een andere mix van kruiden. Van alles een beetje gebruiken.’

Wat bijzonder dat die gebruiken hetzelfde zijn ondanks dat ze plaatsvonden in twee verschillende werelddelen.
Karin zegt hierop: ‘Dit is van die universele kennis, die mensen nu helaas kwijtraken. Een soortgelijke voorbeeld is de meiboomdans. Ken je dat?’
 
Ergens zegt het iets, maar ik hoor er graag meer over..
 ‘In Nederland werd in het voorjaar in mei altijd de meiboomdans gedaan. Een paal waar linten aan bevestigd worden en daar wordt omheen gedanst. Nou deze meiboomdans wordt dus over de hele wereld al eeuwen gedaan. Dat is toch apart en mooi. Het vieren van de lente, het nieuwe leven. Toch weer die universele kennis.’

Kruidige groet,
Nashaira van de KruidenReus

LOCATIE:

Boerderij Uniek Leven
Kathedralenpad, laatste pand links (let op: weg is geen fietspad) Route naar de Groene Kathedraal. (Dus niet via de woonwijk!) Almere Oosterwold

Web: boerderijuniekleven.com
Facebook: UniekLeven

© 2024

CONTACT:

Tanja de Vrueh (voorzitter)
voorzitter@dekruidenreus.nl
Tel: 06 28 21 93 83

KvK-nr: 81214621
Bank: NL 09 RABO 0363 7787 99
tnv Stichting de Kruidenreus
info@dekruidenreus.nl
Facebook: DeKruidenreus

SNEL DONEREN

De Kruidenreus moet verhuizen en daar is hulp bij nodig!

We blijven op hetzelfde erf bij boerderij/theehuis Uniek Leven, maar verhuizen in 2024 naar de naastgelegen boomgaard.

We voeren een aantal verbeteringen door en worden we wat groter, van een lengte van 31 meter gaan we naar 40 meter.

Ook maken we de Kruidenreus iets verhoogd, zo'n 30 cm. Daarvoor zamelen we gebruikte stoeptegels in maat 30x30cm. Deze gebruiken we voor de borderranden ofwel de contourlijn van de Kruidenreus. We hebben er zo'n 4400 stuks nodig, dus als je een partij voor ons hebt...?

Maar ook klinkertjes, (beton)stenen in kleuren zijn gewenst, voor afbakening van de plantperken voor de organen van de Kruidenreus. Denk aan longen, lever, nieren, maag, darmen etc. Door deze ieder een eigen kleur te geven zijn ze ook beter herkenbaar voor ons onderwijsprogramma van kleuters, kinderen en schoolprojecten.

Uiteraard is er ook geld nodig, doneer, wordt "Vriend van de Kruidenreus'" als je ons langere tijd wilt ondersteunen. Ook zijn er mogelijkheden in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en kom met een team eens een dagdeel mee de handen uit de mouwen te steken..

Met onderstaande QR-code kun je makkelijk doneren, maar contact opnemen kan natuurlijk ook!

info@dekruidenreus.nl of Whatsapp/bel 06 42 98 61 81

VRIJWILLIGERS GEZOCHT!

De Kruidenreus zoekt extra vrijwilligers. Iedere vrijdagochtend van 10:00 tot 12:00 uur werken we aan en in de tuin. Denk aan onkruid wieden, gras maaien, snoeien, opbinden etc. Uiteraard is er ook tijd voor een babbeltje, kop koffie/thee.

Kom een keertje sfeer proeven, geniet van de buitenlucht en snuif ook wat heerlijke geur van kruiden op. Kom een keer meedoen en ervaar zelf wat het met je doet. Je bent van harte welkom!